شب به خاطر تاریکی آن را اسرار آمیز جلوه می دهد ولی با وجود سیاهی و تاریکی زیبایی های خاص خود را دارد. یکی از زیبایی های شب، آسمان شب است.
آسمان شب بر خلاف روز که آبی است، تیره و تار است، چون دلیل رنگ آبی آسمان در روز بازتاباندن نور خورشید توسط جو زمین است. اما در شب نور خورشید به آسمان نمی رسد تا آسمان به رنگ آبی به چشم زمینیان به نظر برسد و تقریبا همان رنگ واقعی خودش را می بینیم.
ماه مهم ترین جزء در آسمان شب است. ماه تنها قمر سیاره زمین است که با بازتاباندن نور خورشید شب های زمین را روشن می سازد. دریانوردان و مسافران در قدیم از جایگاه ماه در آسمان برای جهت یابی استفاده می کردند. همچنین چرخش منظم ماه در ایجاد تقویم قمری نقش اساسی داشته است. چون ماه گاهی قرص کامل است، گاهی هلالی است و گاهی هم اصلاً در آسمان پیدا نیست.
ستارگان دومین جزء مهم آسمان شب هستند. ستارگان انواع و اندازه های مختلف دارند و علاوه بر خصوصیات خودشان، فاصله آنها با زمین تعیین کننده بزرگ و کوچکی آنها در چشم ما و میزان نوری است که از آنها به چشم ما می رسد. این خصوصیات باعث شکل گیری علم نجوم و هیئت شده است. نجوم یا اخترشناسی از روزگاران اولیه وجود داشته و در اتفاقات و وقایع مختلف (علمی یا خرافی) از آن استفاده می شده است. با پیشرفت دستگاه های ستاره شناسی این علم پیشرفت زیادی کرده است و همچنان در زندگی انسان کاربرد دارد.
جزء دیگر آسمان شب که البته برخی مواقع دیده می شود شهاب است. اجسامی سنگین متشکل از فلزات و سنگ در فضا وجود دارند که به آنها شهاب واره می گویند. شهاب واره ها اگر از جو زمین عبور کنند و وارد اتمسفر شوند، شهاب سنگ نام می گیرند که وزن و اندازه های مختلفی دارند. تعدادی از آنها بسیار ریز و گرد و غبار به زمین می رسند اما برخی شهاب های بزرگ هم به زمین می رسند. بعضی از آنها باعث ایجاد حفره در سطح زمین می شوند.
جزئی از آسمان شب که همانند پرده ای در جلوی چشم است، ابرها هستند. شب های ابری دیدن اجزای حقیقی آسمان شب یعنی ماه و ستارگان مشکل است و موقع مناسبی برای کار رصدگران و منجم ها نیست. البته ماه از پشت ابرهای رقیق هم خود را نشان می دهد.
شناخت آسمان شب و مطالعه در مورد آن علم ما را زیاد و با قدرت خدا و آفرینش او آشنایمان می کند.
********************
انشا دوم در مورد آسمان شب به سبک تخیلی و ادبی
آسمان شب محل پرواز خیالات شاعرانه است. می توان به آسمان نگاه کرد و زیبایی های فراوانی را مشاهده نمود. شاید اگر خوب نگاه کنیم، چیزهایی را ببینیم که دیگران نمی بینند. مثلاً یک مجلس عروسی!
از صبح که خورشید طلوع کرده بود تا شب از این سو تا آن سوی آسمان را زیر پا گذاشت، انگار دنبال کسی یا چیزی می گشت. شب که می شود، خورشید چهره در نقاب می کشد، آنگاه ماه و ستارگان روی دلاویز خویش را آشکار می سازند.
با آمدن ماه گویا در آسمان جشن عروسی برپا می شود. یک عروسی باشکوه که عروس آن و مهمان ها یکی یکی خود را به آسمان می رسانند. عروس این طرف و آن طرف دامن می کشد و با لبخند خود به مهمان ها خوشامد می گوید.
تالار عروسی «آسمان شب» نام دارد و ماه از سر شب تا پایان میان آن می درخشد و این تالار را روشنی و جلا می بخشد.
ستارگان ریز و درشت چون زیبارویانی هستند که گرداگرد این عروس به شادی و پایکوبی می پردازند. گاهی نیز شهاب سنگی هوس رقصیدن می کند و تند و سریع از این طرف تالار به آن طرف حرکت می کند و رقص دلپذیر و منحصر به فرد از خود به نمایش می گذارد. رقصی آنچنان دلپذیر که زمینیان برای دیدن آن صف می کشند.
صحنه عروسی مخملی آراسته است. مخملی که با دستانی هنرمند پولک دوزی شده؛ آن چنان لطیف که هر زمینی دوست دارد بر آن دست بکشد؛ آن چنان نرم که پاهای ظریف و زیبای عروس را رنجور نسازد.
اما عروس دلپذیر از چیزی رنجور است و آن این است که خانم ماه منتظر آقای داماد یعنی خورشید است. نه اینکه خورشید او را فراموش کرده باشد، خورشید هم دنبال عروس می گردد اما تا می آید خود را برساند، ماه به جستجوی او رفته است. و سالهاست این چرخه تکرار می شود.
گاهی باید با نگاهی دیگرگون به آسمان شب بنگریم و از این زیبایی بی نظیر استفاده نماییم، دیدن یک عروسی بی نظیر که در آن عروس دل نگران دیدار داماد است، واقعاً تماشایی است.
******************
انشا سوم در مورد آسمان شب با ریز موضوع ستاره ها
آنچه آسمان شب را دلپذیر می کند، ستاره ها هستند. ستاره ها نقش بسیار زیادی در زندگی انسان و در ادبیات فارسی داشته اند.
ستارگان اسامی و انواع مختلف دارند. یکی از ستارگان مشهور «ستاره سهیل» است که در ادبیات و فرهنگ عامه حضور پررنگ دارد. «سهیل» مهم ترین ستاره درخشان آسمان شب است. گرچه سهیل پس از شباهنگ دومین ستاره پرنور آسمان شب است اما معروفیت آن از شباهنگ بیشتر است چراکه در مدارهای شمالی قابل دیدن نیست. سنایی غزنوی در مصراع «در دیار تو نتابد آسمان هرگز سهیل» به این نکته اشاره می کند.
برای دیدن سهیل باید به مناطق با عرض های جغرافیایی پایین تر سفر کرد. به همین دلیل در زبان فارسی عبارت «ستاره سهیل» به صورت ضرب المثل برای فرد کم پیدا درآمده است.
روشنایی سهیل را ده هزار برابر خورشید تخمین زده اند و این روشنایی باعث نمادین شدن این ستاره در اشعار شاعران شده است، فردوسی از این ستاره در استعاره رخساره دلپذیر بهره برده است:
ز سر تا به پایش گُل است و سمن
به سرو سهی بر سهیل یمن
یکی دیگر از ستارگان مشهور البته در نزد قدما «عیوق» است. عیوق علاوه بر آنکه جزو ستارگان درخشان است، البته نه به درخشندگی سهیل، خصوصیت مشخصه آن ارتفاع بالا در آسمان شب است و در ادبیات کنایه از دوری مسافت است. سعدی در شعری می گوید:
چون شبنم اوفتاده بدم پیش آفتاب
مهرم به جان رسید و به عیوق بر شدم
سعدی رسیدن مهر و محبت به دل و جانش را باعث بلندمرتبه شدن خویش می داند.
منجمان صور فلکی و خوشه های مختلف را در آسمان تشخیص داده و این ستارگان را با توجه به شکل ظاهری آنها نامگذاری کرده اند؛ «خوشه پروین» از این جمله است. خوشه پروین از ۲۰۰ ستاره تشکیل شده که آرایش خاصی به خود گرفته اند؛ البته از میان ستارگان خوشه پروین هفت ستاره از بقیه پرنورتر و عامل شناسایی این خوشه هستند. خوشه پروین در ادبیات از ارزشمندی حکایت دارد. حافظ در بیتی می گوید:
آسمان گو مفروش این عظمت کاندر عشق
خرمن مه به جوی خوشه پروین به دو جو
منظور حافظ بالا بردن ارزش و مقام عشق در برابر خوشه ای از ستارگان است که مظهر عظمت آسمان شب شناخته می شوند.
دستگاه های نجومی همانند «اسطرلاب» از موضوعات مرتبط با آسمان شب هستند. اسطرلاب صفحه دایره فلزی است که برای مطالعات و محاسبات نجومی مثل پیدا کردن ارتفاع و زاویه آفتاب، محل ستارگان و سیارات و… در تمام مدت شبانه روز و فصل های مختلف سال استفاده می شود. مولانا در یکی از شعرهای خود به این وسیله اشاره می کند:
علت عاشق ز علت ها جداست
عشق اسطرلاب اسرار خداست
یعنی عشق تنها وسیله ای است که توسط آن می توان به اسرار خداوند پی برد. مولانا در این تشبیه، جایگاه عشق را در پی بردن به اسرار خدا، همانند جایگاه اسطرلاب برای پی بردن به اسرار آسمان ها و علم ستاره شناسی می داند.
ستاره های بیشماری در آسمان شب وجود دارند که آشنا شدن با آنها به ما کمک می کند به درک بهتری از شعر و ادبیات کهن دست پیدا کنیم.
***************
انشا چهارم :
اسمان شب ، با ستاره های پر نور و زیبا شب تاریک را قشنگ کرده میکند …
نگاه کردن به اسمان شب در طول شب میتواند باعث ارامش و همچنین پی بردن از قدرت خداوند متعال که چنین نگرش و خلق زیبای ، خلق کرده است .
اسمان شب اگر در طول شب ابری در اسمان نباشید بسیار دیدنی و روشن خواهد بود به طوری که میتوان تک تک ستاره ها را به وضوح دید .
شب که میشه ، ماه از پشت اسمان ابری شب بسیار دیدنی است اکر اسمان ابری هم شود ویژگی های خود را در شب دارد ..!
انگار ماه در بین ابرها به دنبال خیره شدن به زمین است
اسمان شب ، گاه در زمان های خاص چیز های عجیب به خود میبیند
به طور مثال ستاره های دنباله دار یا همان شهاب سنگ ها که به طور ناگهانی و
یک فرد خوششانس در یک چشم به هم زدن ان را میبیند .
بعضی از افراد میگویند با دیدن شهاب سنگ ها و همزمان ارزو کردن ارزوی ان شخص براورده میشود …
اسمان شب همچنین در زمان قدیم برای کشتی ران های دریا به عنوان یک قطب نما حساب میشد
با نشانه کردن ستاره ها قطب شمال و جنوب و شرق و غرب را مشخص میکردند .
*****************
انشا پنجم توصیف آسمان شب
وقتی که آفتاب غروب میکند کم کم با تاریک شدن هوا ستاره ها پدیدار می شوند .
گاهی وقت ها که به آسمان شب نگاه می کنم متوجه آرایش خاص ستارگان می شوم .
انگار که همه آنها به یک مهمانی دعوت شده و با نظم خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند .
نحوه قرار گرفتن ستارگان در کنار یکدیگر میتواند آسمان شب را بسیار زیبا و تماشایی کند .
جالب است بدانید این زیبایی طبیعی سوژه بسیاری از عکاسان و نقاشان می باشد .
با دیدن آسمان شب فکر می کنیم که زمین دارای یک سقف گسترده است و همه ما در زیر این سقف پناه گرفته ایم اما باید بگویم که آسمان و جلوه های خاص آن به همراه ستارگان بسیار متفاوت تر نسبت به سقف خانه می باشد .
وقتی که آسمان صاف است اگر به آن نگاه کنید فکر می کنید که یک چادر بسیار زیبای گلدار بر روی سر ما قرار دارد و این فکر به زیبایی های آسمان شب می تواند ما را به حیرت بیاندازد .
واقعاً تصویر زیبایی است که ماه در گوشه ای از آسمان خودنمایی می کند و ستارگان کوچک در اطراف آن چشمک میزنند و جلوه خاصی به آسمان شب می دهند .
****************
انشا ششم :
آسمان شب در تمام نقاط ایران بسیار زیبا و دیدنی است مخصوصاً اگر در شهری کویری به آسمان نگاه کنید زیبایی آن خیلی بیشتر به نظر می رسد .
در شهرهای کویری آسمان پرستاره و وسیع بیشتر خودنمایی می کنند و انگار آسمانی مخملی به همراه تصاویر ستارگان مردم را در آغوش گرفته است .
در کویر به دلیل گرمای بسیار زیاد آفتاب در روز بیشتر قدر شب های خنک ، آرام و پر ستاره را می دانند به همین خاطر زیبایی شب در شهرهای کویری بسیار بیشتر از سایر نقاط ایران می باشد .
در شب ها نور ماه و ستارگان از لابلای درختان بر زمین می تابند . به به واقعاً تصویر بسیار زیبایی است و دوست داریم تا ساعت ها به تماشای آن بنشینیم .
آسمان کویر با اینکه باران خیلی خیلی خیلی کمی دارد اما شب های آن بسیار زیبا و پر ستاره است دیدن ستارگان در شب های کویری بسیار زیبا و دلچسب است .
راستی اگر ستارگان و ماه نبود شب بسیار ترسناک و خسته کننده بود آیا تا به حال به نبودن ماه و ستارگان فکر کرده‌اید ؟!
